چاپ افست (Offset) به نوعی شباهت نزدیکی به چاپ سنگی قدیم در ایران دارد. چاپ افست (Offset) در زبان انگلیسی به طور کامل، (Offset Litography) است و لیتوگرافی به معنی چاپ سنگی است. خود کلمۀ افست این مطلب را می رساند که عمل چاپ به صورت غیر مستقیم انجام می شود. در چاپ افست، نقش حروف و تصاویر به یک استوانه منتقل می گردند و به واسطۀ استوانۀ لاستیکی بر روی کاغذ انتقال می یابند. در شیوۀ چاپ افست، بر خلاف چاپ مسطح که با مرکب گرفتن سطح برجستۀ حروف، نقش بر روی کاغذ می نشیند، قسمتی از کاغذ که با برجستگی ها تماس نداشته است، سفید باقی می ماند، روی صفحۀ سنگ چاپ سنگی و لوحۀ فلزی چاپ افست (زینک) در یک سطح قرار می گیرد. تضاد آب و روغن و عدم اختلاط این دو عنصر، علت اصلی چاپ شدن نقش منتخب و مرکب نگرفتن زمینه و سفید ماندن آن است. زینک (لوح چاپ خطی ماشین چاپ برجسته یا چاپ حروفی از جنس فلز روی) بسته شده روی ماشین افست، همزمان با آب و مرکب آغشته می شود. آن قسمت از زینک که باید چاپ گردد مرکب چرب را می پذیرد و در عوض آب را دفع می کند. زمینۀ کار که نباید نقش بپذیرد، خیس می شود و مرکب را پس می زند.
تخصص نیروی انسانی در چاپ افست (Offset)
چاپ افست (Offset) برای حفظ کیفیت در کار نیازمند مهارت نیروی انسانی چاپخانه به ویژه مسئول ماشین چاپ است. مهم ترین کار مسئول چاپ این است که همزمان با نظارت بر امورات دیگر چاپ، آب و مرکب ماشین را تنظیم کند. اگر این کار با مهارت و دقت انجام نشود، تأثیر مستقیم بر کیفیت چاپ می گذارد. به عنوان مثال اگر آب زیاد بشود، ممکن است حروف و تصاویر در برخی قسمت ها کم رنگ و بعضی جاها پر رنگ چاپ شوند. حال اگر مرکب زیاد شود، زمینۀ سفید آلوده و تیره می گردد و سطح سفید و صافش مات می شود و یکدستی خود را از دست می دهد. لیتوگرافی مرحله ای بعدی چاپ افست است. کار لیتوگرافی انتقال نقش تصاویر و حروف به زینک است. لیتوگرافی مرحله ای است که به طور معمول پس از مراحل دیگری همچون حروفچینی و نمونه خوانی و گرفتن نمونۀ نهایی (نمونۀ سفید) و نیز بعد از مرحلۀ صفحه آرایی آغاز می شود.
نمونه گیری در چاپ افست (Offset)
چاپ افست (Offset) (اگر به عنوان نمونه در زمینۀ چاپ کتاب باشد)، ابتدا باید با عکس برداری از یک نمونۀ سفید ماکت شده با یک دوربین قدرتمند و پیشرفته، فیلمی تهیه کنند و سپس آن فیلم را به صورت نگاتیو یا منفی- و در صورتی که هدف کیفیت بیشتر و بهتری باشد، با احتساب صرف هزینۀ بیشتر به صورت پوزتیو یا مثبت- با نظم خاصی مربوط به تای صفحات کنار هم چسبانده یا مونتاژ می شوند و یک نمونه از فیلم های مونتاژ شده یا "اوزالید" ( روشی ارزان برای نمونه گیری که کاغذی را با روکش مخصوص در تماس با فیلم قرار می دهند و ظاهر می کنند. حاصل کار به رنگ آبی یا سیاه است) را برای رؤیت نهایی سفارش دهنده تهیه می گردد و به وی عرضه می شود.
مرحلۀ نهایی چاپ افست (Offset)
چاپ افست (Offset) پس از گذراندن مراحل ذکر شده در بالا، به این نحو ادامه می یابد؛ در صورت رضایت مشتری پس از رؤیت نمونۀ نهایی و عدم وجود اشکال در فیلم، اجازۀ چاپ نهایی صادر می شود. در این هنگام فیلم مونتاژ شده را روی زینک حساس می گذارند و با لامپی قوی به نام گزنون نور می دهند (این عمل بسیار مشابه چاپ عکس است). زینک نور دیده پس از این در محلول های شیمیایی ویژه ای شسته می شود تا برای مرحلۀ چاپ نهایی آماده گردد. تمام این مراحل یکی پس از دیگری با دقت و نظارت خاصی انجام می شوند تا دست آخر، آنچه سفارش مشتری است چاپ شود. گذشتن از این مراحل دقت بیشتر و در نتیجه کیفیت مطلوبی در پی خواهد داشت.
تیراژ مناسب برای چاپ افست (Offset)
چاپ افست (Offset) از روش های رایج و پر استفاده در صنعت چاپ است. از چاپ افست برای چاپ همۀ نمونه های چاپی استفاده می شود. کارت ویزیت، بروشور، کاتالوگ و پوستر همگی به روش افست قابل چاپ شدن می باشند. چاپ افست به دلیل ویژگی های خاص خودش مناسب چاپ در تیراژ بالاست و به همین دلیل کارت ویزیت و کاتالوگ که از اقسام چاپی در تیراژ بالاست، بیشتر به روش چاپ افست انجام می شود. چاپ افست با چاپ دیجیتال که بیشتر برای سفارشات محدود با تیراژ کم مورد استفاده دارد، از جهانی متفاوت است. یکی از این اختلافات در نوع کاغذ چاپی است. در چاپ افست می توان از هر نوع کاغذی استفاده کرد، اما این امکان در چاپ دیجیتال وجود ندارد. حذف پلیت در چاپ دیجیتال، عامل مهمی است که موجب افزایش سرعت در چاپ می گردد. در چاپ دیجیتال همۀ مراحل به صورت ماشینی صورت می گیرد. در چاپ افست به دلیل وجود مراحل آماده سازی عمل چاپ زمان بر است. اگر نیاز متقاضی به چاپ فوری باشد، چاپ افست مناسب کارش نیست و برای سفارش وی باید از تکنولوژی چاپ دیجیتال استفاده کرد.
مقاله مرتبط:اصول چاپ افست
هزینۀ مناسب در چاپ افست یا چاپ دیجیتال
چاپ افست (Offset) وقتی برای تیراژ بالا انتخاب شود، مقرون به صرفه خواهد بود. همان طور که در سفارشات با تیراژ پایین، چاپ دیجیتال مناسب و از لحاظ هزینه به صرفه تر است. در اینجا مقایسۀ قیمت و اینکه چاپ دیجیتال ارزان تر است یا چاپ افست، قیاس درستی نیست. سنجیده تر آن است که میزان کار را در نظر داشت. پس شما در انتخاب نوع چاپ اگر به هزینۀ کمتر می اندیشید، نخست تعداد سفارش خود را بنگرید و سپس با چاپ افست یا دیجیتال مقصود خود را فراهم کنید. در چاپ افست رنگ ها تازگی و شفافیت خود را حفظ می کنند. اگر روی کار دست کشیده شود، رنگ ها زدوده نمی شوند. چاپ افست تکنولوژی پیچیده ای دارد. برای هر رنگی از سه استوانه استفاده می شود. مراحل آماده سازی چاپ افست، مثل لیتوگرافی روند چاپ را طولانی تر می کند، اما در نهایت کیفیت مطلوبی عاید شما خواهد شد.